Somneng: een enge geest
Somneng, Magaria, Xlinggiriyak, Kir, Urungkukna en Imagare. Zomaar wat namen van geesten die op het whiteboard verschijnen. Ik heb de studenten gevraagd om de namen van de geesten op te noemen die in hun stam belangrijk zijn. Na enig aarzelen komen er zo een paar rijtjes namen op het bord. Met de bijbehorende verhalen.
Somneng is een geest uit het gebied in en rond het sterrengebergte (Pegunungan Bintang). Studenten uit zowel Sumtamon, Bomela en Nipsan kennen deze geest. Hij heeft het uiterlijk van een gewoon mens, maar als hij aan de slag gaat, verandert hij in een vogel. Hij vliegt naar zijn slachtoffer toe, maakt hem open een eet zijn ingewanden op. Vervolgens maakt hij zijn slachtoffer dicht, vliegt terug en verandert weer in een mens. Het slachtoffer overlijdt binnen een aantal dagen of weken. De studenten kunnen zo een paar namen van mensen opnoemen die op die manier aan hun einde gekomen zijn.
Iedere geest heeft een weer een andere verschijningsvorm en werkwijze. Maar het gevolg is bijna altijd dat het slachtoffer overlijdt. Het geloof in deze geesten is springlevend. De studenten geloven zonder uitzondering dat iedereen die hier overlijdt door een geest is getroffen. Deze geest werkt overigens niet zomaar, nee, die wordt door iemand anders gestuurd. Iemand die bijvoorbeeld jaloers is geworden, of een oom die vindt dat zijn neefje niet beleefd genoeg geweest is.
Ik ben in al mijn lessen begonnen om het geloof in deze geesten aan de orde te stellen. Ten eerste om de studenten aan het nadenken te zetten over hoe dit geestengeloof zich verhoudt tot het geloof in God. Nadat we met elkaar de werking van de geesten op het bord hebben gezet, geef ik ze de taak om na te gaan wat de Bijbel er van zegt.
Ten tweede is het ook belangrijk om te kijken hoe het geloof in deze geesten het denken in natuurlijke oorzaken vertroebelt. In mijn les over ondernemerschap bijvoorbeeld komt uiteindelijk als belangrijkste reden voor het falen van een bedrijfje naar voren dat iemand anders jaloers is geweest. Die heeft dan een geest gestuurd die ervoor gezorgd heeft dat de ondernemer ziek werd. Of de ondernemer is bang geworden en geeft veel van zijn spullen gratis weg om te voorkomen dat iemand jaloers gaat worden. Of de ondernemer durft niet hard te werken, uit angst dat hij succesvol wordt en iemand anders jaloers zou kunnen worden. De studenten kunnen zo een paar ondernemers opnoemen die om deze reden gefaald zijn.
Op dezelfde manier werkt het met leiderschap. Er zijn allerlei traditionele manieren om de geesten gunstig te stemmen en zo een leider te worden. Daarom gaan politieke kandidaten (of kandidaten voor leiderschap in de kerk) allerlei belangrijke mensen langs, geven hen geld of beloften en proberen zo te voorkomen dat ze een kwade geest op zich afgestuurd krijgen. De kandidaten die dat niet doen, overleven letterlijk de verkiezingsstrijd niet, zo zeggen de studenten. En opnieuw noemen ze een paar namen van kandidaten die overleden zijn. Intussen is degene die wel gekozen wordt, dus degene die blijkbaar door de geesten gesteund wordt. Hij wordt dan haast onaantastbaar en kan dus doen wat hij wil, zolang hij niet te veel mensen tegen zich in het harnas jaagt.
De verhalen die de studenten vertellen zijn bijna altijd sluitend. Er overleed inderdaad iemand zomaar. Hoe kwam dat? De studenten twijfelen er niet aan: het moet een geest geweest zijn. Inderdaad zegt de Bijbel ook dat geesten kracht hebben. Maar niet voor degenen die in Christus zijn. Die moeten zich ver houden van deze geesteskrachten en leven vanuit de wetenschap dat Christus de machten heeft overwonnen. Dat was de conclusie die de studenten trokken vanmorgen. Bidt je/u mee om kracht om in het geloof in Christus te strijden tegen deze duistere machten?